fbpx Skip to main content

Koszyk

CZYM JEST TRENING PLYOMETRYCZNY ?

Trening polega na wykorzystaniu skurczu i rozkurczu mięśni oraz powięzi. W większości ćwiczeń, jakie wykonujemy, nim mięsień się skróci (zapracuje koncentrycznie), najpierw pojawi się jego wydłużenie (praca ekscentryczna). Ten właśnie cykl pracy jest podstawą działania treningu plyometrycznego. Aby to łatwiej zobrazować, wyobraź sobie, że Twoje mięśnie i więzadła to sprężyna, która pod naciskiem ciężaru ugina się, a potem strzela w przeciwną stronę wykorzystując napięcie materiału. Najprostszym ćwiczeniem tego typu są wyskoki do góry, które następują jedne po drugich.

3 FAZY W TRENINGU PLYOMETRYCZNYM

Faza ekscentryczna: W tej fazie dochodzi do rozciągnięcia mięśni i powięzi co ładuje energię, jaką wykorzystamy w kolejnej fazie. Jeżeli mamy wziąć przykład wyskoku to będzie to moment zejścia w dół.

Faza amortyzacji: faza, która występuje pomiędzy pierwszą i trzecią fazą. Najprościej mówiąc, jest to faza hamowania ruchu i krótki moment pracy izometrycznej, aby ruszyć w przeciwną stronę. Im będzie ona trwała dłużej (przerodzi się w zbyt długą fazę izometryczną), tym więcej energii zostanie wytrącone i ciężej będzie spożytkować ją na wyskok w górę.

Faza koncentryczna: Jest to ostatnia faza, która ma za zadanie wyzwolić zgromadzoną energię do wyskoku w górę. Następuje po fazie amortyzacji i jeśli nie zostanie przerwana, to przechodzi w kolejny cykl fazy ekscentrycznej – amortyzacji – koncentryczna i tak dalej aż do zaprzestania ćwiczenia. Mogą to być następujące po sobie skoki na skrzynię czy też kilka skoków żabką przed siebie.

PO CO TRENING PLYOMETRYCZNY ?

Jest powszechnie używany w sporcie, gdyż większość aktywności sportowych ma charakter skurczu i rozkurczu mięśnia. Chodzi o wyzwolenie jak największej ilości siły i szybkości w jak najkrótszym czasie, co da mocniejszy rzut, wyższy skok, mocniejszy cios, szybszy bieg itd. To, co chcemy osiągnąć w głównej mierze treningiem plyometrycznym, to na przykład jak najkrótszy kontakt stopy z podłożem. Jeśli biegaliście kiedyś po plaży, to zauważyliście, że bieganie w tych warunkach jest dużo trudniejszym zadaniem dla naszych mięśni, a zwłaszcza mięśni łydek ??? Dzieje się tak dlatego, że biegając po miękkiej powierzchni (można to również zaobserwować, trenując stójkę na miękkiej macie zapaśniczej) energia uderzenia stopy o ziemię nie wraca w postaci odbicia do naszego ciała. Bieganie nazywając najprościej ten ruch to przeskoki z nogi na nogę. To, co wynika z prawa fizyki to prastara prawda mówiąca o tym, że ciało A zawsze działa na ciało B z taką samą siłą. Ciało A to Ty, a ciało B to podłoże, w jakie uderzasz. Im mocniej kopniesz w ziemię, tym więcej energii ziemia odda Ci poprzez siłę elastyczną stawu skokowego, powięzi oraz całej taśmy powięziowej biegnącej od stopy do czubka głowy. Daje nam to prosty sygnał, że aby biegać szybciej nie powinniśmy stawiać dużo kroków, ale generować na tyle dużą siłę uderzenia stopy o podłoże, która w odpowiedzi na kontakt z ziemią da nam dłuższy krok biegowy. Oczywiście, aby wspominany mechanizm działał sprawnie, musimy sprawić, aby kontakt z podłożem nie był zbyt długi, ponieważ siła wybicia zostanie wyhamowana poprzez zbyt długą fazę hamowania lub przez piach, po którym biegasz na plaży podczas urlopu. 😉 Każdy ruch w sportach walki (stójkowych) rozpoczyna się od stopy i im większą siłę i szybkość umiemy wygenerować względem podłoża, tym jesteśmy w stanie szybciej się poruszać, bić mocniejsze ciosy itd.

TRENING POD SPORTY WALKI

Uderzanie sporty walki to w dużej mierze właśnie praca na skurczu i rozkurczu mięśni. Pomyśl przez chwilę, mocniejszy i szybszy cios uderza się po wstępnym ciosie na „rozbujanie” czy też cios uderzany z martwego punktu?? Seria ciosów to swojego rodzaju trening i praca plyometryczna bazująca na skurczu i rozkurczu powięzi oraz mięśni. Dlatego trening plyometryczny będzie bardzo dobrą formą przygotowania motorycznego zawodnika kick-boxingu czy też boksera. W obydwu tych sportach szybkie i elastyczne nogi mają niebagatelne znaczenie na szybkość i formę sportową fightera. Wszystkie ćwiczenia takie jak wskoki na skrzynię, skoki żabką do przodu, szybka praca na skakance, trening dwuboju olimpijskiego będą świetnie się sprawdzały w treningu wojownika. Inaczej mówiąc skoki i ich odmiany sprawdzą się w celu wzmocnienia siły i szybkości kopnięć. Jednak ze względu na to, że u zawodników sportów walki nie tylko liczy się moc nóg, to wplatamy w trening wszystkie elementy rzutów piłką. Piłki jako narzędzie doskonale nadadzą się w treningu sportów walki, gdyż mamy możliwość pracy w płaszczyźnie strzałkowej (przed siebie), czyli w tej płaszczyźnie, jaka jest nam potrzebna do mocnego i szybkiego ciosu ręką. Mogą to by rzuty piłką przed siebie imitujące ciosy proste, haki lub też ciosy sierpowe w pozycji bocznej do ściany. Jeśli chcemy pracować jedynie nad siłą rąk, a nie całego ciała to można zastosować zmianę pozycji rzutu ze stojącej na siedzącą lub klęczącą.

Kiedy?? Trening plyometryczny wplatamy w momencie budowania mocy, ale również jego elementy możemy wpleść w okres pracy nad wydolnością lub jako formę aktywacji przed treningiem siłowym. Wszystko zależy od kontekstu pracy.

Warto znać kilka zasad treningu plymoetrycznego:

– Najefektywniejsze ruchy dynamiczne wykonujemy od 4 do 6 powtórzeń. Powyżej tej ilości nie pracujemy już tak efektywnie nad siłą i szybkością pojedynczego ruchu, a przechodzimy na pracę wytrzymałości szybkościowej. Nasz układ nerwowy i zasoby energetyczne nie są w stanie generować maksymalnej mocy przez dłuższy czas, tak samo, jak nie jesteśmy w stanie kilka razy z rzędu podnosić naszego maksa w martwym ciągu.

– Siła oraz szybkość są podłożem mocy. Jeśli zatem chcemy kompleksowo podejść do tematu, to trening siłowy będzie wskazany.

– Czas reakcji zwłaszcza w sportach walki będzie bardzo istotnym czynnikiem pomagającym nam wyzwalać więcej energii elastycznej i mocy. Warto rozważyć treningi plyometryczne, a konkretnie ruchy dynamiczne w odpowiedzi na jakiś bodziec np. zapalenie się lampki, klaśniecie w ręce trenera itd.

– Za generowanie mocy odpowiada szklak energetyczny tak zwany fosfagenowy, który daje nam energię przez kilka pierwszych sekund wysiłku i nie wymaga do produkcji energii tlenu. Warto zadbać o pełne zasoby energetyczne organizmu. Kreatyna i solidny posiłek z węglowodanów powinien się znaleźć przed jednostką plyometryczną.

TRENING Z MARTWEGO PUNKTU

Jeśli wskoczę na skrzynię i nie zeskoczę z niej płynnie, oddając od razu drugi wskok, tylko zatrzymam się przed drugim powtórzeniem, to będzie to trening plyometryczny…….. ?? NIE, jeśli skaczemy bez wyraźnego powtarzalnego ruchu, to trenujemy skoczność. Taka forma treningu, mimo że nie jest stricte treningiem plyometrycznym ma również bardzo ważne zastosowanie w sportach walki, a nazywamy ten rodzaj siły startową. Jeśli chodzi o sprintera, to w tego rodzaju sporcie tylko pierwszy krok oddajemy z martwego punku, a wszystkie kolejne są już powtarzalnie cykliczną pracą plyometryczną, aż do wyhamowania na mecie i rozpoczęcia kolejnego biegu. W sportach walki dzieje się to inaczej. Rzadko kiedy dochodzi do sytuacji, że uda się przeciwnika powalić jedną serią i to na początku walki. Akcje są przerywane i musimy często uderzać ciosy rozpoczynające nową akcję lub bić ciosy w zwarciu, w którym nie ma za dużo przestrzeni do rozpędzenia ciosu rotacją tułowia. Dlatego też skoki czy rzuty piłką powinny również mieć miejsce z martwego położenia ciała, a nie tylko z szybkich i powtarzalnych ruchów. W skrócie, jeśli chcemy trenować siłę i szybkość startową, to przed każdym powtórzeniem zatrzymujemy ruch na 3 sekundy, co wytrąci z tkanek zgromadzaną w nich energię i pozwoli generować siłę z martwego położenia.

PRZYKŁAD TRENINGU

Poniżej przykładowy trening, jaki można wykorzystać w praktyce. Jest to urywek treningu, po którym nastąpi na pewno jeszcze praca dodatkowa typu wzmacnianie core lub siły ogólnej. Dodatkowo weźcie pod uwagę, że plan jest poglądowy i nie bierze pod uwagę wielu aspektów takich jak wcześniejsze przygotowanie zawodnika, stopień jego zaawansowania, kontuzje itp.

A1 Skoki obunóż z zatrzymaniem po każdym skoku 3x 5
A2 Rzuty piłką o ścianę klęcząc- ciosy proste 3x 5 na rękę
B1 Wskoki na skrzynię 3×5
B2 Rzuty piłką o ścianę stojąc z zatrzymaniem- ciosy sierpowe 3×5 na rękę

CZY TRENING PLYOMETRYCZNY JEST POTRZEBNY ?

Mimo że trening na worku, tarczach jest również w jakimś stopniu formą treningu plyometrycznego, to pojawia się pytanie, czy jest sens robić dodatkowo jeszcze tego rodzaju treningi w cyklu przygotowania motorycznego ? Według mnie jak najbardziej tak, aby zwiększyć siłę dynamiczną i startową w sposób kontrolowany i chroniący zawodnika przed kontuzjami. Dodatkowo trening plyometryczny kształtuje i przeciera szlaki nerwowe do stymulacji jak największej ilości włókien mięśniowych na raz, co jest bardzo istotne w kontekście uderzania mocnych ciosów.

Źródła:

Książka: Training for wariors Martin Rooney

SCEC – Strength & Conditioning Education Center

Christian Thibaudeau – Thibarmy

 

Artur Jobda

Leave a Reply